Zodra u een wijkgezondheidsprofiel heeft gemaakt of op een andere manier de gezondheidsituatie van uw inwoners in beeld heeft gebracht, is het zaak om prioriteiten te bepalen en doelen te stellen. Want u kunt niet alle problemen tegelijk aanpakken. Werk samen met partijen en inwoners. Door in overleg prioriteiten en doelen te bepalen, creëert u draagvlak. Ook kunt u beter aansluiten bij wat er speelt.
Tip: Instrumenten voor prioriteiten en doelen
Kijk eens bij instrumenten voor het kiezen van prioriteiten en doelen.
Prioriteiten bepalen en doelen stellen
Het bepalen van prioriteiten en doelen voor uw beleid is niet eenvoudig. Want waar gaat u de nadruk op leggen en wat is nodig? Hieronder vindt u een stappenplan voor het opstellen van doelen en het bepalen van de prioriteiten.
Om prioriteiten te bepalen, kan het helpen om onderstaande vragen te beantwoorden. U gebruikt hierbij de uitkomsten uit het overleg met partijen en inwoners.
- Welke problemen vragen aandacht?
- Op welke doelgroep wilt u zich richten?
- Kan de gemeente invloed uitoefenen op de geconstateerde gezondheidsproblemen?
- Zijn er mogelijkheden voor een lokale aanpak?
- Zijn er effectieve interventies beschikbaar?
- Welke partners of beleidsterreinen zijn nodig voor de aanpak?
- Waarvoor komen de handen op elkaar om problemen gezamenlijk op te lossen?
- Zijn er lokale ontwikkelingen en initiatieven om bij aan te sluiten?
Houd rekening met het volgende:
- Zorg voor voldoende beleidsruimte en tijd om met inwoners samen te werken.
- Benut speerpunten uit landelijk en regionaal beleid, de evaluatie van de vorige nota en de opdracht van de gemeenteraad en/of wethouder.
- Stel een beperkt aantal prioriteiten vast om aan te werken. Dat biedt slagkracht.
- Sluit aan bij gemeentelijke ambities waar het thema gezondheid aan bijdraagt (bijvoorbeeld participatie, zelfredzaamheid of herinrichting van wijken).
Het kan helpen om eerst vragen te beantwoorden:
• Wat is het resultaat dat de gemeente bij doelgroep(en) wil bereiken?
• Hoe sluit dit aan bij ambities van de gemeente en doelen van andere beleidsterreinen?
• Kunt u het doel opsplitsen in concretere doelen en ze SMART (Een doelstelling is SMART als wordt voldaan aan de volgende voorwaarden: Specifiek - Is de doelstelling eenduidig? Meetbaar - Onder welke (meetbare/observeerbare) voorwaarden of vorm is het doel bereikt? Acceptabel - Is deze acceptabel voor de doelgroep en/of het management? Realistisch - Is het…) formuleren?
Er is onderscheid tussen doelen en doelstellingen.
Doelen zijn algemeen, abstract en richtinggevend.
Bijvoorbeeld:
- ‘Minder overmatig alcoholgebruik onder jongeren.’
Een doel laat zich vertalen in doelstellingen. Doelstellingen zijn concreter, tijdgebonden en u kunt uzelf erop afrekenen.
Bijvoorbeeld:
- ‘Binnen twee jaar is het alcoholgebruik onder jongeren terug op het niveau van vijf jaar geleden.’
- ‘Binnen een jaar is de schooluitval op middelbare scholen vanwege overmatig alcoholgebruik met 25% gedaal
Maak doelstellingen meetbaar.
Niet zo: ‘Het doel is bewustwording creëren bij kinderen en ouders door het geven van informatie over gezonde voeding.
Wel zo: ‘Het aantal kinderen tussen 8-12 jaar en hun ouders dat aangeeft bewust te zijn van het belang van gezonde voeding is drie jaar na aanvang van het programma toegenomen.’
De activiteiten inclusief verantwoording benoemt u apart. Maak onderscheid in doelen voor grotere doelgroepen (zoals kinderen en jongeren) en intermediërende doelgroepen (zoals ouders, leraren, publieke en private partijen en bestuurders).
Voorbeeld: Wijkplan Tilburg
De GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) in Tilburg organiseerde een bijeenkomst binnen het project ‘Preventie en Zorg verbinden in de Praktijk’. Het wijkgezondheidsprofiel werd gepresenteerd en er zijn tafelgesprekken gehouden met zorgprofessionals en inwoners.
Deelnemers beantwoordden vragen als:
• Zijn de cijfers herkenbaar?
• Wat zie jij graag anders in de wijk?
• Hoe kan jij bijdragen vanuit jouw werk?
Plenair zijn prioriteiten bepaald:
• Armoedevermindering;
• Kennisdeling;
• Stimuleren van sociale samenhang;
• Overgewicht.
Vervolgens is een wijkplan opgesteld. Zie ook het e-boek preventie en zorg verbinden in de praktijk (Pdf, 3286 Kb). Nanneke Thijssen, GGD Hart voor Brabant
Hoe verder?
Heeft u de prioriteiten bepaald en doelen gesteld? Dan kunt u verder met Interventies kiezen.