Actueel

Door roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik aan te pakken, kan de gezondheid van een grote groep Nederlanders verbeteren. De Rijksoverheid heeft daarom een Nationaal Preventieakkoord afgesloten, waarin afspraken staan over de aanpak van roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik. Het akkoord is getekend door meer dan 70 organisaties. Lees meer

Universele en selectieve preventie

Zorg voor de publieke gezondheid is vastgelegd in de Wet Publieke Gezondheid (WpgWet publieke gezondheid ). Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de uitvoering hiervan. Publieke gezondheidszorg heeft tot doel de gezondheid van (nog) gezonde burgers te bevorderen en beschermen. Daarbij gaat het voor gemeenten vooral om:

  • collectieve preventie, die gericht is op de gehele bevolking (universele preventie).
  • preventie die gericht is op specifieke (risico)groepen (selectieve preventie).

Geïndiceerde en zorggerelateerde preventie

De publieke gezondheidszorg vult daarmee de reguliere zorg en preventie aan. Preventie binnen de reguliere zorg is vastgelegd in de Zorgverzekeringswet en Wet langdurige zorg. Deze reguliere preventie is op het individu gericht en bestaat uit:

  • maatregelen om ziekte of verdere gezondheidsschade te voorkomen, gericht op mensen met beginnende gezondheidsklachten (geïndiceerde preventie).
  • maatregelen om verergering of complicaties van een ziekte te voorkomen, of om de zelfredzaamheid te ondersteunen (zorggerelateerde preventie). 
Figuur wettelijk kader

 

Wet Publieke Gezondheid

Vanuit de Wet publieke gezondheid zijn gemeenten primair (bestuurlijk) verantwoordelijk voor de volgende taken:

  • Algemene bevorderingstaken (artikel 2), onder andere de afstemming van de publieke gezondheidszorg met de curatieve gezondheidszorg, epidemiologie, gezondheidsbevordering en medische milieukunde.
  • Jeugdgezondheidszorg tot 19 jaar (artikel 5).
  • Ouderengezondheidszorg vanaf 65 jaar (artikel 5a).
  • Infectieziektebestrijding (artikel 6).

Uitvoering van de wet publieke gezondheid legt de gemeente over het algemeen neer bij de GGDGemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (artikel 14). Burgermeester en wethouders dragen zorg voor het bewaken van gezondheidsaspecten in bestuurlijke beslissingen. Voordat het college een besluit neemt dat belangrijke gevolgen kan hebben voor de publieke gezondheidszorg is zij wettelijk verplicht advies te vragen aan de GGD (artikel 2 lid 2c en artikel 16).

Preventie en de zorgverzekeringswet (ZvwZorgverzekeringswet )

Zorgverzekeraars hebben een zorgplicht. Een deel van deze aanspraken die zijn vastgelegd in het Besluit zorgverzekering heeft betrekking op preventie. Zorgverzekeraars zijn dus verplicht om preventieve maatregelen te vergoeden als deze zijn opgenomen in de aanspraken. Hierbij gaat het alleen wel om geïndiceerde of zorg gerelateerde preventie omdat er bij een individuele verzekerde sprake moet zijn van (verhoogd risico op) gezondheidsschade om een aanspraak te maken op preventieve maatregelen. Denk aan dieetadvisering, stoppen met roken programma’s, advisering over leefstijl bij zwangerschap, diabetes begeleiding, etc.

Lees hier meer over samenwerken met zorgverzekeraars

Preventie en Wet langdurige zorg (WlzWet langdurige zorg )

De Wet langdurige zorg is per 1 januari 2015 ingevoerd en vervangt de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZAlgemene Wet Bijzondere Ziektekosten). De Wet langdurige zorg is er voor mensen die de hele dag intensieve zorg of toezicht dichtbij nodig hebben. Bijvoorbeeld ouderen met vergevorderde dementie of mensen met een ernstige verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke beperking. De Wlz-uitvoerders zijn verantwoordelijk voor preventie gericht op individuen met gezondheidsproblemen die Wlz-zorg ontvangen.

Preventie in het zorgstelsel

Naast de Wet publieke gezondheid (WpgWet publieke gezondheid ), de Zorgverzekeringswet (ZvwZorgverzekeringswet ) en de Wet langdurige zorg (WlzWet langdurige zorg ) zijn er meerdere wetten waarin preventie een rol speelt, zoals de Wet maatschappelijke ondersteuning 2015 (WmoWet maatschappelijke ondersteuning  2015) en de Jeugdwet. Deze vijf wetten hebben elk hun eigen regels en bieden verschillende mogelijkheden om te werken aan preventie. Lees meer bij Preventie in het zorgstelsel.

Sportakkoord

In juni 2018 heeft het ministerie van VWSMinisterie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport  samen met partijen uit sport, bedrijfsleven, gemeenten en maatschappelijke organisaties het Nationale sportakkoord gesloten. Onder het motto ‘sport verenigt Nederland’ moet het sportakkoord de organisatie en financiën van de sport toekomstbestendig maken. Het akkoord is een belangrijke bron voor landelijk en lokaal sportbeleid in de komende jaren. Lees meer in Aan de slag met een lokaal sportakkoord 

Meer informatie