Wat is effectieve valpreventie voor gemeenten en hoe verbindt u die met het zorgdomein en gemeentelijke beleidsterreinen? Voorbeelden, cijfers en feiten en de ketenaanpak helpen om tot effectieve valpreventie binnen uw gemeente te komen. Gemeenten krijgen in het coalitieakkoord de taak om valpreventieprogramma’s aan te bieden aan inwoners vanaf 65 jaar. Op deze pagina vindt u cijfers en feiten voor valpreventiebeleid.

 

Raadpleeg hier het overzicht valpreventie. Hier vindt u alle informatie voor valpreventie op een rij: van de ketenaanpak valpreventie voor gemeenten, interventies voor valpreventie tot voorbeelden.

 

Gemiddeld valt elke 5 minuten een 65-plusser


In 2021:

  • Bezochten 105.000 ouderen van 65 jaar en ouder een SEH Spoedeisende hulp (Spoedeisende hulp) na een val. Anders gezegd: gemiddeld elke 5 minuten was een 65-plusser slachtoffer van een valincident met letsel dat moest worden behandeld op een SEH.
  • Werd meer dan één op drie ouderen na bezoek aan de SEH opgenomen in het ziekenhuis (36.200 ouderen).
  • Overleden 5.209 ouderen door een val.

Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) publiceert uitgebreide cijfers over kwetsbare ouderen.

 

Risicofactoren en gevolgen van vallen

Er zijn persoons- en omgevingsgebonden risicofactoren voor vallen. In de praktijk ontstaan de meeste valincidenten door een combinatie van factoren. De effectiviteit van een valpreventieaanpak neemt toe door het uitvoeren van activiteiten die meerdere risico’s aanpakken.

•    beperkte lichamelijke mogelijkheden, verminderde lenigheid.
•    cognitieve achteruitgang (bijvoorbeeld dementie) en psychische problemen (bijvoorbeeld depressie).
•    geneesmiddelengebruik, vooral slaap- en kalmeringsmiddelen.
•    minder reactievermogen, evenwicht en spierkracht.
•    problemen met lopen.
•    risicoverhogend gedrag, zoals te snel opstaan, te weinig beweging en haasten.
•    slecht zicht en gehoor.
•    specifieke ziekten, zoals artrose, CVA (Cerebrovasculaire aandoeningen), de ziekte van Parkinson, orthostatische hypertensie (het dalen van de bloeddruk bij het opstaan vanuit liggende of zittende houding).

•    Inrichting van de woning: onvoldoende verlichting, drempels, losse kleedjes.
•    Problemen met (hulp)middelen: gladde schoenzolen, slecht onderhouden rollator, boodschappentas zonder wielen.
•    Openbare ruimte ongelijke bestrating, slechte straatverlichting, blokkades.
 

Een val heeft bij ouderen vaak ernstige gevolgen. In 2021 werd 58% van de 65-plussers op de SEH Spoedeisende hulp (Spoedeisende hulp) behandeld voor een fractuur. 15% van de ouderen had een heupfractuur, 11% een polsfractuur en 18% hersenletsel. De gevolgen hiervan:

  • valincidenten van ouderen brachten € 1,1 miljard aan directe medische kosten met zich mee voor behandeling en nazorg van patiënten op een SEH (Spoedeisende hulp)-afdeling en/of bij ziekenhuisopname.
  • Extra belasting voor de gezondheidszorg.
  • Aanslag op de zelfstandigheid, zelfredzaamheid en mobiliteit: ouderen hebben na een val meer moeite met bijvoorbeeld het op- en aflopen van trappen, douchen en schoonmaken.
  • (Psycho)sociale gevolgen: uit onderzoek blijkt dat een val veel invloed heeft op het zelfvertrouwen van ouderen. Velen blijken angstig te zijn opnieuw binnen- of buitenshuis te vallen.
  •  Activiteit na een val neemt af: twee vijfde van de onderzochte ouderen voert ruim een jaar na de val minder vaak activiteiten uit zoals wandelen, fietsen, winkelen en tuinieren. De sociale contacten en sociale activiteiten zijn na ruim een jaar wel weer als voorheen.
  • Risico op gezondheidsklachten wordt hoger, omdat de lichamelijke en geestelijke conditie achteruit gaat na een val.

Meer informatie vindt u in de cijferrapportages van VeiligheidNL.

Stijging ernstig letsel na val

Het aantal 65-plussers met ernstig letsel door vallen stijgt. Dit blijkt uit een analyse tussen 2008 en 2018. Een verklaring is de vergrijzing van Nederland, die zal de komende jaren doorgaan. Het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) publiceert gegevens en trends in de bevolkingsontwikkeling per regio en gemeente.