Lekker Fit! Rotterdam maakt water drinken leuk

Rotterdamse basisschoolkinderen drinken veel met zoete drankjes, oplopend tot soms zes à acht pakjes per dag. Dit is een van de oorzaken van overgewicht. JOGG JOGG Gezonde Jeugd, Gezonde Toekomst (JOGG Gezonde Jeugd, Gezonde Toekomst )-gemeente Rotterdam wil moeders stimuleren hun kinderen vaker water te geven in plaats van zoete drankjes.

Uit gesprekken met moeders met een Turkse of Marokkaanse culturele achtergrond blijkt dat zij regelmatig twijfelen over de opvoeding en behoefte hebben aan begrip en handvatten. Ze willen geen nee zeggen en hun kind verwennen. Water heeft een wat armoedig imago. Op basis van deze ‘diepe inzichten’ is de campagne ‘Met water geef ik mijn kind het beste!’ ontwikkeld. De focus ligt niet op gezondheid maar op: water drinken is leuk. Zo was er een sterke ‘marketingmix’ met de inzet van creatieve middelen met voor moeders een workshop ‘Versier je waterkaraf’ en voor kinderen ‘Pimp je waterflesje’. Deze positieve aanpak werkt: kinderen drinken na een jaar gemiddeld 100 ml minder zoete drankjes per dag en deze daling houdt ook na twee jaar stand. De activiteiten zijn onderdeel van Lekker Fit!, een bewezen effectief programma met een brede aanpak gericht op de gezondheid van de Rotterdamse jeugd.

Jongeren en alcohol: segmentatie op basis van belevingswereld

Hoe verleid je jongeren om pas op latere leeftijd te beginnen met alcohol drinken en minder alcohol te drinken? Alcoholpreventie sluit vaak onvoldoende aan op specifieke waarden en normen van jongeren. GGD Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) Hart voor Brabant ‘segmenteerde’ jongeren tussen 12 en 18 jaar naar hun houding rond alcohol, invulling van vrije tijd en socio-demografie op basis van uitgebreid kwalitatief en kwantitatief onderzoek. Er bleken vijf segmenten te zijn met verschillende ‘diepe inzichten’.

Zo zijn jongeren in het segment ‘socialen’ volgzaam en statusgevoelig. Zij willen niet te veel opvallen en drinken omdat iedereen drinkt. De meeste ‘nuchteren’ drinken nog geen alcohol en geven aan ook nog geen behoefte voelen om alcohol te drinken. Op basis van deze ‘diepe inzichten’ ontwikkelde GGD Hart voor Brabant samen met de jongeren twee sociale marketing alcoholinterventies:

• De ‘Smartquiz alcohol’: een interactieve quiz waarbij brugklasleerlingen met hun smartphone vragen invullen over hun houding rond alcohol en het maken van een eigen keuze. Tijdens een groepsgesprek in de klas ligt de focus op de houding van de leerlingen richting geen alcohol tot 18 jaar.
• De ‘Cool Choice – be a hero, go zero’: een interventie voor de tweede klas die energieke spellen combineert met serieuze informatie over weerbaarheid en groepsdruk, het maken van een eigen keuze en durven zeggen dat je geen behoefte hebt aan alcohol.

DrinkWater op kinderdagverblijven

Water drinken is gezond en kinderen vinden het nog lekker ook. Toch drinken peuters vooral zoete drankjes. Veel kinderdagverblijven besteden geen of weinig aandacht aan het drinken van water. En dat is zonde: vaker water drinken helpt overgewicht te voorkomen. Een kosten-baten en concurrentieanalyse op basis van onderzoek onder peuterleidsters liet zien dat het vooral makkelijk en leuk moet zijn om water te geven.

Als onderdeel van de DrinkWater campagne van Jongeren Op Gezond Gewicht ontvingen kindercentra (kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en consultatiebureaus) in JOGG JOGG Gezonde Jeugd, Gezonde Toekomst (JOGG Gezonde Jeugd, Gezonde Toekomst )-wijken een DrinkWaterpakket met daarin alles om een DrinkWater week te organiseren en met speciale DrinkWaterbekers, kleurplaten, kroontjes en diploma’s. De peuterleidsters waren enthousiast en driekwart van de kinderdagverblijven en peuterspeelzalen schenkt meer water sinds het ontvangen van het pakket.

Rotterdamse Doortrappers

De gemeente Rotterdam wil graag de luchtkwaliteit in de stad verbeteren. Vooral korte autoritjes zijn slecht voor het milieu. Zorgen dat ouders de auto laten staan en samen met hun kinderen de fiets pakken naar school, leidde tot het concept Rotterdamse Doortrappers. Belangrijke ‘diepe inzichten’ uit interviews met de gekozen doelgroep  bleken: ‘Ik ben trots op Rotterdam’, ‘Als mijn kinderen het leuk vinden, dan vind ik het ook leuk’ en ‘Ik heb niet het idee dat ik zelf iets aan luchtkwaliteit kan doen’.

De focus: fietsen is leuk en stoer! De sterke ‘marketingmix’ bestaat uit de Doortrapweek en (elke maand) de Doortrapdagen. Een fietsenmaker repareert kapotte fietsen, er zijn BMX-trainingen en kinderen krijgen cadeautjes zoals fietsbellen, reflectors en t-shirts. Daarnaast werkt de Fietsersbond samen met ouders aan een veilige (fiets)omgeving. De pilot op basisschool Het Open Venster was een succes: enthousiaste reacties van ouders en kinderen, en een stijging van 15% van kinderen die tijdens de DoortrapWeek met de fiets kwamen.

Mentale weerbaarheid vergroten

Hoe maak je inwoners mentaal weerbaarder en hoe voorkom je depressie? In Zuid-Holland Zuid voerde de Dienst Gezondheid & Jeugd tot en met 2015 het uitvoeringsprogramma mentale weerbaarheid uit samen met gemeenten en ketenpartners. Mensen met een lage sociaaleconomische status (SES Sociaal-economische Status (SES) Positie die iemand inneemt in de sociale hiërarchie, gemeten aan de hand van opleiding, inkomen of beroepsstatus. (Sociaal-economische Status (SES) Positie die iemand inneemt in de sociale hiërarchie, gemeten aan de hand van opleiding, inkomen of beroepsstatus. )) vormen een belangrijke doelgroep, maar zijn moeilijk te bereiken met interventies bijvoorbeeld omdat ze zich niet aangesproken voelen. Interviews met volwassenen met een lage SES in de plattelandsgemeenten Korendijk, Sliedrecht en Zederik zorgden voor een goede ‘focus op de consument’.

Zo blijkt de doelgroep de huisarts als een belangrijk vertrouwenspersoon te zien, niet te houden van lange en theoretische cursussen en interesse te hebben in lokaal nieuws. Die inzichten vormden de basis voor een brainstorm van gemeenteambtenaren en professionals over het beter bereiken van de doelgroep met geschikte interventies. Het resultaat is een verbreding van het aanbod met klachtgerichte mini-interventies via de huisarts en POH Praktijkondersteuner Huisartsen (Praktijkondersteuner Huisartsen )-GGZ Geestelijke gezondheidszorg (Geestelijke gezondheidszorg) voor mensen met lichte klachten (slecht slapen, piekeren en stress). Deelnemers gaan bij deze korte interventies, bestaande uit vier bijeenkomsten, direct aan de slag met hun klachten door het uitvoeren van praktische opdrachten. Onderzoek laat positieve effecten zien op vermindering van klachten en deelnemers geven een hoge waardering aan de interventie.