Aan de slag met een lokale aanpak om armoede en gezondheid te verbinden? Op deze pagina vindt u instrumenten die u helpen uw aanpak of beleid vorm te geven, erkende interventies en voorbeelden uit andere gemeenten die in de aanpak een mooie verbinding hebben gemaakt tussen armoede en gezondheid.
Instrumenten
Werkt u samen met verschillende beleidsdomeinen? Dan kunt u uw krachten bundelen en efficiënter samenwerken aan de gezondheid van mensen die in armoede leven. De groeimatrix van het RIVM laat u zien hoe u in 5 fasen beter kunt samenwerken (integraal werken). U doorloopt deze fasen aan de hand van 6 succesfactoren.
De gesprekstool voor gemeenten is ontwikkeld om gemeenten te helpen bij het succesvol combineren van armoede- en gezondheidsbeleid. U brengt aan de hand van de tool in kaart wat u al doet en scherpt aan wat uw ambities zijn. De tool is ontwikkeld door Verwey-Jonker, Pharos (Pharos is het expertisecentrum gezondheidsverschillen. ) en Platform 31 in samenwerking met verschillende gemeenten.
Het inspiratie- en werkboek armoede, schulden en gezondheid baseert zich op de ervaringen van verschillende organisaties en gemeenten bij hun aanpak. Het biedt inspiratie, nieuwe inzichten en praktische manieren om armoede, schulden en gezondheid gecombineerd aan te pakken. Het inspiratie- en werkboek is ontwikkeld door Pharos (Pharos is het expertisecentrum gezondheidsverschillen. ) en Platform 31.
In de podcast van Platform31 wordt gesproken over hoe je als gemeente mensen met financiële problemen vroegtijdig kunt bereiken, motiveren en ondersteunen.
Bent u buurtcoach of sporttrainer of werkt u in de praktijk met jongeren? Bekijk dan eens de tipkaarten van het Kenniscentrum Sport en Bewegen. Deze praktische tipkaarten helpen u om jeugd uit lage-inkomenswijken te binden aan en te behouden bij sport en beweging. De tipkaarten zijn ontwikkeld op basis van literatuuronderzoek, interviews met mensen die in het veld werken en met interventie-eigenaren.
Erkende interventies armoede, schulden en gezondheid
Via het interventieoverzicht lage SES vindt u alle leefstijlinterventies gericht op mensen met een lage SES (Sociaal-economische Status (SES) Positie die iemand inneemt in de sociale hiërarchie, gemeten aan de hand van opleiding, inkomen of beroepsstatus. ). Bekijk ook de databanken van onder organisaties met daarin erkende interventies op het gebied van sociale domein (Movisie (Landelijk Kennisinstituut Sociale Vraagstukken )), jeugdzorg (NJI), bewegen (Kenniscentrum Sport & Bewegen) en ouderenzorg (Vilans).
In de InterventieWijzer vindt u interventies die worden gebruikt door sociaal werkers en die gezondheid niet per se als doel hebben, maar wel als mogelijke uitkomst. U vindt hier ook interventies die wel nadrukkelijk gericht zijn op gezondheidsbevordering en waarbij kennis en kunde vanuit het sociaal domein worden toegepast. De Interventiewijzer is opgebouwd aan de hand van het Participatiewiel van Movisie. Het Participatiewiel is gebaseerd op de verschillende participatiedoelen die iemand kan hebben: financieel gezond zijn, betaald werken, bijdragen aan de samenleving, zelfredzaam zijn, anderen ontmoeten en voor anderen zorgen.
Voorbeeld erkende interventie: Mobility Mentoring
Mobility Mentoring® ondersteunt mensen bij het aanpakken van hun financiële en sociale problemen, met als doel een economisch zelfredzaam leven. De hulp- en dienstverlening richt zich op meerdere sociale problemen, die in samenhang met elkaar worden aangepakt. Sommige doelen kunnen pas worden bereikt als andere zijn behaald. Het gaat dus om een brede, integrale aanpak waarin niet alleen wordt gekeken naar het vinden van betaald werk dat voldoende oplevert om van rond te komen, maar ook naar levensdomeinen die daarmee samenhangen.
Voorbeeld van een erkende interventie: Grip en Gezond
Het doel van Grip En Gezond is om deelnemers te ondersteunen in het verbeteren van hun ervaren gezondheid, hun financiële situatie en het stoppen met roken. Hierbij ligt de focus primair op het verminderen van (financiële) stress. Dit doet Grip en Gezond door bijeenkomsten te organiseren waarin deelnemers meer informatie en praktische handvatten krijgen over stress. Eén bijeenkomst is gericht op roken. Daarnaast krijgen de deelnemers een buddy die helpt om meer inzicht te krijgen in de financiële situatie, die ondersteunt bij het maken en uitvoeren van een stappenplan en die een luisterend oor biedt. Eerste resultaten aan de hand van zelfrapportages laten zien dat het stressniveau en de nicotine afhankelijkheid significant zijn verminderd.
Hoe doen zij het?
Hieronder vindt u voorbeelden van hoe andere gemeenten armoede en gezondheid met elkaar verbinden in een integrale aanpak.
Gemeente Utrecht kijkt naar 'life events'
De gemeente Utrecht kijkt in haar armoedeaanpak naar belangrijke ‘life events’ als het gaat om armoede en schulden. Denk aan langdurig ziek worden, 18 jaar worden, een scheiding of verlies van werk. Juist op die momenten is het belangrijk om mensen te ondersteunen bij het aanpassen van hun financiële situatie aan de nieuwe omstandigheden. Hiervoor heeft de gemeente bijvoorbeeld workshops, spreekuren voor mensen met financiële problemen en zorgen ze voor beter inzicht in beschikbare regelingen en initiatieven om woonlasten te verlagen.
Het Jongeren Perspectief Fonds (JPF)
Het JPF biedt een innovatieve aanpak aan jongeren van 18 tot en met 27 jaar die door schulden belemmerd worden in hun maatschappelijke ontwikkeling. Binnen het JPF wordt naar de leef- en woonsituatie van de jongere gekeken en een perspectiefplan op maat gemaakt, met doelen waaraan de jongere gaat werken. Vanuit het JPF worden jongeren waar mogelijk begeleid naar werk of school, of ondersteund in het continueren ervan. Aan schuldeisers wordt een saneringsbedrag geboden. Dit saneringsbedrag vormt een schuld tussen het JPF en de jongere. Alle jongeren lopen een maatschappelijke stage om sociaal bewustzijn te creëren. Afhankelijk van de inkomenssituatie betalen de jongeren de restschuld terug in natura bijvoorbeeld een stage of in geld.
Gemeente Helmond: Op eigen kracht naar een gezonde toekomst
Gezond opvoeden en opgroeien, gezond eten en drinken en gezond bewegen. Dit zijn de drie thema’s van het project Op eigen kracht naar een gezonde toekomst in Helmond, waarin gezinnen uit achterstandswijken werken aan een gezonde toekomst. Onder meer door een verlengde schooldag, extra uren voor het begeleiden van risicokinderen door de JGZ (Jeugdgezondheidszorg), beweegroutes en kookworkshops in een supermarkt waar bewoners die in armoede leven tegen gereduceerd tarief boodschappen kunnen doen.
Meer weten over erkende interventies?
Meer weten over erkende interventies?
Lees de vragen en antwoorden over leefstijlinterventies.