Structurele aandacht voor gezonde leefstijl op jonge leeftijd vergroot de kans op gezondere kinderen én volwassenen. Daarom is het belangrijk om als gemeente ook bij jonge kinderen, jongeren en jongvolwassenen een gezonde leefstijl te stimuleren. Hieronder lees je wat jij kunt doen om een gezonde leefstijl bij de jeugd te bevorderen. Gebruik bijvoorbeeld de programma's Gezonde Kinderopvang en Gezonde School!
Jong geleerd is oud gedaan
Opvoeding en ervaringen in de kindertijd bepalen grotendeels (on)gezonde gewoontes. Gezondheidsbevordering bij jonge kinderen heeft dan ook veel voordelen. Uit onderzoek blijkt dat ongezond gedrag op jonge leeftijd ook op latere leeftijd tot gezondheidsproblemen kan leiden. Denk hierbij aan overgewicht of diabetes. Gezonde mensen hebben bovendien over het algemeen een betere kwaliteit van leven. Ze kunnen langer en beter participeren in de maatschappij. Gezond gedrag aanleren kan dan ook het beste zo jong mogelijk beginnen.
Kaart met programma's voor gezonde jeugd in jouw gemeente
De programma’s Gezonde Kinderopvang, Gezonde School en JOGG (JOGG Gezonde Jeugd, Gezonde Toekomst) kunnen veel betekenen voor jouw lokale en regionale inzet op gezonde jeugd. Bekijk het kaartje om te zien welke programma’s actief zijn in jouw gemeente.
Doorlopende gezonde leeflijn met Gezonde Kinderopvang en Gezonde School
Gezonde Kinderopvang en Gezonde School streven ernaar dat werken aan een gezonde leefstijl van kinderen vanzelfsprekend is. De programma's ondersteunen kinderopvangorganisaties (dagopvang en bso) en scholen (po, so, vo en mbo) die structureel aandacht (willen) besteden aan de gezondheid van kinderen. Beide programma's bieden een planmatige en integrale aanpak, die de inzet van erkende leefstijlinterventies stimuleert. Zo werken professionals in de kinderopvang en het onderwijs op een effectieve manier aan een gezonde leefstijl van de jeugd van 0-23 jaar.
Beide programma’s sluiten goed op elkaar aan en dat maakt dat je kunt spreken van een doorlopende gezonde leeflijn. Wat het kind leerde bij de kinderopvang, bijvoorbeeld water drinken of dagelijks fruit eten, gaat door op de basisschool en ook weer verder op het vo of mbo.
Coaches en coördinatoren binnen kinderopvang en scholen
Gezonde Kinderopvang leidt pedagogisch (staf)medewerkers op tot coach. Er werken al 1.060 organisaties met een opgeleide coach Gezonde Kinderopvang. Bij Gezonde School wordt een medewerker opgeleid tot coördinator. Binnen het onderwijs (po, so, vo, vso en mbo) zijn er ruim 1.700 Gezonde Scholen. Daarnaast zijn er gezondheidsbevorderaars van de GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) die lokaal als adviseur werken. Samen met de coach of coördinator kunnen zij een team vormen dat een gezonde leefstijl binnen de kinderopvang en school onderdeel maakt van de dagelijkse praktijk.
Praktisch stappenplan
De aanpak van Gezonde Kinderopvang en Gezonde School is samen met de opvang en het onderwijs ontwikkeld en sluit daardoor goed aan op de praktijk. De aanpak sluit aan bij wensen en behoeftes die leven en bij de directe omgeving en versterkt wat de kinderopvangorganisatie en scholen al doen. Het praktische stappenplan ondersteunt de kinderopvang en scholen om structureel en integraal in te zetten op een goede gezondheid en een gezonde leefstijl van de jeugd in jouw gemeente.
Yvonne Post (Gemeente Pijnacker-Nootdorp) is enthousiast over de inzet van het programma Gezonde School:
Het heeft de samenwerking en de interactie tussen scholen en de gemeente versterkt, ze weten ons beter te vinden. De vrijheid die scholen krijgen om te kiezen wat bij ze past, vinden wij een grote bonus aan het programma.
Beschikbare expertise en cijfers
Ook in jullie gemeentelijk beleid kun je inspelen op een gezonde leefstijl bij de jeugd. Uw GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) heeft lokale cijfers en expertise over wat er speelt bij de jeugd in jouw gemeente en kan je hierbij adviseren. Dit kan input zijn voor speerpunten in het beleid. Denk bijvoorbeeld aan bepaalde gezondheidsthema’s, risicogroepen of risicogebieden waarop jij je wil richten.
Neem ook een kijkje in de Landelijke Nota Gezondheidsbeleid (of jullie lokale nota) op welke onderwerpen voor de jeugd jullie gaan inzetten. Is dat bijvoorbeeld de mentale druk bij jongeren? Weet dat je hier in jouw gemeente met Gezonde Kinderopvang en Gezonde School preventief aan kunt werken.
Praktische tips
Een belangrijk onderdeel van beleid kan zijn dat er in jouw gemeente:
- Een x-aantal coaches Gezonde Kinderopvang en Gezonde School-coördinatoren opgeleid worden.
- Voldoende uren beschikbaar zijn bij de GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst om als adviseur op te treden.
- Geld beschikbaar is om erkende leefstijlinterventies in te zetten.