Structurele aandacht voor gezonde leefstijl op jonge leeftijd vergroot de kans op gezondere kinderen én volwassenen. Daarom is het belangrijk om als gemeente ook bij jonge kinderen, jongeren en jongvolwassenen een gezonde leefstijl te stimuleren. Hieronder leest u wat u kunt doen om een gezonde leefstijl bij de jeugd te bevorderen. Gebruik bijvoorbeeld de programma's Gezonde Kinderopvang en Gezonde School!

Jong geleerd is oud gedaan

Opvoeding en ervaringen in de kindertijd bepalen grotendeels (on)gezonde gewoontes. Gezondheidsbevordering bij jonge kinderen heeft dan ook veel voordelen. Uit onderzoek blijkt dat ongezond gedrag op jonge leeftijd ook op latere leeftijd tot gezondheidsproblemen kan leiden. Denk hierbij aan overgewicht of diabetes. Gezonde mensen hebben bovendien over het algemeen een betere kwaliteit van leven. Ze kunnen langer en beter participeren in de maatschappij. Gezond gedrag aanleren kan dan ook het beste zo jong mogelijk beginnen.  

Afbeeldingen kaart gemeentes Nederland

Kaart met programma's voor gezonde jeugd in uw gemeente

De programma’s Gezonde Kinderopvang, Gezonde School en JOGG JOGG Gezonde Jeugd, Gezonde Toekomst (JOGG Gezonde Jeugd, Gezonde Toekomst) kunnen veel betekenen voor uw lokale en regionale inzet op gezonde jeugd. Bekijk het kaartje om te zien welke programma’s actief zijn in uw gemeente. 

Doorlopende gezonde leeflijn met Gezonde Kinderopvang en Gezonde School

Gezonde Kinderopvang en Gezonde School streven ernaar dat werken aan een gezonde leefstijl van kinderen vanzelfsprekend is. De programma's ondersteunen kinderopvangorganisaties (dagopvang en bso) en scholen (po, so, vo en mbo) die structureel aandacht (willen) besteden aan de gezondheid van kinderen. Beide programma's bieden een planmatige en integrale aanpak, die de inzet van erkende leefstijlinterventies stimuleert. Zo werken professionals in de kinderopvang en het onderwijs op een effectieve manier aan een gezonde leefstijl van de jeugd van 0-23 jaar. 

Beide programma’s sluiten goed op elkaar aan en dat maakt dat je kunt spreken van een doorlopende gezonde leeflijn. Wat het kind leerde bij de kinderopvang, bijvoorbeeld water drinken of dagelijks fruit eten, gaat door op de basisschool en ook weer verder op het vo of mbo. 

Coaches en coördinatoren binnen kinderopvang en scholen

Gezonde Kinderopvang leidt pedagogisch (staf)medewerkers op tot coach. Er werken al 1.060 organisaties met een opgeleide coach Gezonde Kinderopvang. Bij Gezonde School wordt een medewerker opgeleid tot coördinator. Binnen het onderwijs (po, so, vo, vso en mbo) zijn er ruim 1.700 Gezonde Scholen. Daarnaast zijn er gezondheidsbevorderaars van de GGD Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) die lokaal als adviseur werken. Samen met de coach of coördinator kunnen zij een team vormen dat een gezonde leefstijl binnen de kinderopvang en school onderdeel maakt van de dagelijkse praktijk. 

Praktisch stappenplan 

De aanpak van Gezonde Kinderopvang en Gezonde School is samen met de opvang en het onderwijs ontwikkeld en sluit daardoor goed aan op de praktijk. De aanpak sluit aan bij wensen en behoeftes die leven en bij de directe omgeving en versterkt wat de kinderopvangorganisatie en scholen al doen. Het praktische stappenplan ondersteunt de kinderopvang en scholen om structureel en integraal in te zetten op een goede gezondheid en een gezonde leefstijl van de jeugd in uw gemeente. 

Yvonne Post (Gemeente Pijnacker-Nootdorp) is enthousiast over de inzet van het programma Gezonde School:

Het heeft de samenwerking en de interactie tussen scholen en de gemeente versterkt, ze weten ons beter te vinden. De vrijheid die scholen krijgen om te kiezen wat bij ze past, vinden wij een grote bonus aan het programma. 

Beschikbare expertise en cijfers 

Ook in uw gemeentelijk beleid kunt u inspelen op een gezonde leefstijl bij de jeugd. Uw GGD Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) heeft lokale cijfers en expertise over wat er speelt bij de jeugd in uw gemeente en kan u hierbij adviseren. Dit kan input zijn voor speerpunten in het beleid. Denk bijvoorbeeld aan bepaalde gezondheidsthema’s, risicogroepen of risicogebieden waarop u zich in uw gemeente wilt richten.

Neem ook een kijkje in de Landelijke Nota Gezondheidsbeleid (of uw lokale nota) op welke onderwerpen voor de jeugd u als gemeente gaat inzetten. Is dat bijvoorbeeld de mentale druk bij jongeren? Weet dat u hier in uw gemeente met Gezonde Kinderopvang en Gezonde School preventief aan kunt werken.  

Praktische tips

Een belangrijk onderdeel van uw beleid kan zijn dat er in uw gemeente:

  • Een x-aantal coaches Gezonde Kinderopvang en Gezonde School-coördinatoren opgeleid worden.
  • Voldoende uren beschikbaar zijn bij de GGD Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst  om als adviseur op te treden.
  • Beschikbare financiële middelen om erkende leefstijlinterventies in te zetten. 

Ga voor meer informatie naar

Gezonde Kinderopvang

Gezonde School

Meer info?

Margien van Rooij

pasfoto Margien van Rooij

Wilt u meer weten over Gezonde Kinderopvang?
Stuur een mail

Margien van Rooij
Coördinator Gezonde Kinderopvang 

Vivian Kruitwagen

Wilt u meer weten over Gezonde School?
Stuur een mail

Vivian Kruitwagen
Projectleider Gezonde School