Aan de slag met de gezondheidsvraagstukken uit de Landelijke Nota Gezondheidsbeleid? In de landelijke nota staan vier vraagstukken beschreven. Ontdek hoe u deze vraagstukken kunt behandelen in de lokale nota gezondheidsbeleid voor uw gemeente.

Gezondheidsvraagstukken landelijke nota

In de Landelijke Nota Gezondheidsbeleid 2020-2024 worden vier gezondheidsvraagstukken besproken.

De vraagstukken zijn:

  1. Gezondheid in de sociale en fysieke leefomgeving
  2. Gezondheidsachterstanden verkleinen
  3. Druk op het dagelijks leven bij jongeren en jongvolwassenen
  4. Vitaal ouder worden

1. Gezondheid in de sociale en fysieke omgeving

  • Maak een goede probleemanalyse van de fysieke en sociale omgeving. Door cijfers vanuit het gezondheids- en sociaal domein samen te brengen met cijfers uit het fysieke domein. Vraag ook inwoners hoe zij hun leefomgeving ervaren. Maak hiervoor bijvoorbeeld gebruik van de GO!-methode of Leefplekmeter.  
  • Zorg voor samenwerking tussen de beleidsdomeinen preventie, sociaal en fysiek domein en maak gebruik van elkaars kennis en expertise. Lees meer hierover bij de Aanpak Gezonde Gemeente.
  • Realiseer een aantrekkelijke en een goed ingerichte leefomgeving met voldoende prikkels voor een gezonde leefstijl. Bijvoorbeeld door fietsverkeer in en tussen steden te stimuleren, inclusieve speelplekken en rookvrije gebieden aan te wijzen of de fysieke eetomgeving gezonder te maken.  
  • Zet in op sociale structuren om inwoners te laten ontspannen of elkaar te ontmoeten in een buurt waar ze zich veilig en gesteund voelen. Bijvoorbeeld door het faciliteren van voorzieningen zoals bibliotheken, sportzalen, buurthuizen, moestuin of een koffietentje bij een park. Lees meer over een gezonde leefomgeving
  • Zoek aansluiting bij de Omgevingswet of het Nationaal Preventieakkoord.

Bekijk ook het themadossier Leefomgeving of de toolkit Preventie in de wijk

2. Gezondheidsachterstanden verkleinen 

  • Zorg voor inzicht in de doelgroep, de gezondheidsvraagstukken van de doelgroep en achterliggende problematiek op lokaal niveau. Bijvoorbeeld met de website Waar staat je gemeente en gesprekken met inwoners met behulp van de eenvoudige tool Positieve Gezondheid (Institute for Positive Health). 
  • Creëer bestuurlijk draagvlak om gezondheidsachterstanden aan te pakken. Zorg voor samenwerking tussen het medisch en het sociaal domein, maar ook voor de verbinding met andere beleidsdomeinen zoals werk en inkomen en onderwijs. Lees meer over integraal werken aan gezondheid.  
  • Geef bij herinrichting van wijken voorrang aan wijken waar veel mensen met gezondheidsachterstanden wonen. Stimuleer een gezonde leefstijl van inwoners door bijvoorbeeld het, samen met bewoners, inrichten van groene zones, openbaar toegankelijke schoolpleinen en sportparken, fiets- en wandelpaden. 
  • Zet in op leefstijlinterventies op het gebied van roken, alcohol en overgewicht, waarbij aandacht is voor achterliggende factoren zoals gezondheidsvaardigheden, armoede en directe leefomgeving. Bekijk het overzicht met interventies aanbevolen voor mensen met lage SES Sociaal-economische Status (SES) Positie die iemand inneemt in de sociale hiërarchie, gemeten aan de hand van opleiding, inkomen of beroepsstatus. (Sociaal-economische Status (SES) Positie die iemand inneemt in de sociale hiërarchie, gemeten aan de hand van opleiding, inkomen of beroepsstatus.)
  • Zoek aansluiting bij lopende programma’s zoals het Nationaal Preventieakkoord en Sportakkoord, Kansrijke Start, GIDS Gezondheid In De Stad (Gezondheid In De Stad) en het programma Sociaal Domein.

Bekijk ook het thema gezondheidsverschillen of het themadossier Armoede, schulden en gezondheid.

3. Druk op jeugd en jongvolwassenen

  • Breng met gemeente, GGD Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst), scholen en hulpverleners in kaart hoe het gaat met de gezondheid van jeugd en jongvolwassenen in uw gemeente. Een hulpmiddel daarbij zijn de Kindtool (8-16 jaar) en Jongerentool (16-25 jaar) van Positieve Gezondheid. 
  • Creëer een sluitende ketenaanpak voor betrokken partijen zoals gemeente, GGD, scholen en hulpverleners. Maak bijvoorbeeld gebruik van de wegwijzer Rondom Jong die helpt om gebruik te maken van bestaande overlegstructuren. 
  • Stimuleer dat mentale weerbaarheidsprogramma’s structureel worden ingevoerd op scholen of geef welbevinden op school een plaats in de Lokale Educatieve Agenda. Bekijk het thema Welbevinden via Gezonde School. 
  • Zoek aansluiting bij landelijke programma’s zoals het meerjarenprogramma Depressiepreventie, Alles is Gezondheid en Welbevinden op school. 

Lees meer over handelingsopties bij mentale druk bij jongeren in de VTV 2018

4. Vitaal ouder worden

  • Breng de groep ouderen in uw gemeente in beeld. Ga in gesprek over hun wensen en behoeften en betrek hen nauw bij lokaal beleid. Lees meer over inwoners betrekken.
  • Realiseer samenwerking tussen gemeente, wijkverpleegkundigen en huisartsen. Zij kunnen een netwerk creëren rondom ouderen, samen met onder andere mantelzorgers, paramedici en apotheken. Lees verder hoe u die samenwerking vormgeeft. 
  • Stimuleer een gezonde leefstijl bij ouderen door leefstijlinterventies aan te bieden op het gebied van bewegen, voeding, alcoholgebruik, cognitieve training en het vergroten van sociale vaardigheden. Bekijk het overzicht met beschikbare interventies voor ouderen en informatie over gezond en vitaal ouder worden of de Wat werkt-dossiers ouderen en ondervoeding en ouderen en alcohol.  
  • Bevorder de redzaamheid van ouderen en om beter om te gaan met ouder worden, zodat ze  zelfstandig kunnen blijven wonen, met ondersteuning en zorg, in een woning die aansluit bij hun persoonlijke behoeften. Bijvoorbeeld door huisbezoeken te organiseren of erkende valpreventieprogramma’s aan te bieden (samen met zorgverzekeraars). 
  • Zoek aansluiting bij lopende programma’s, zoals Preventie in de Zorg, Nationaal Sportakkoord, Langer Thuis en Eén tegen eenzaamheid. 

Bekijk ook het themadossier Gezond en vitaal ouder worden en het dossier Valpreventie.