Om beleid voor het voorkomen van overgewicht te ontwikkelen, zijn cijfers en feiten nodig. Hiermee kun je prioriteiten stellen en je doelgroep(en) bepalen. Op deze pagina vind je cijfers en feiten over overgewicht.
Overgewicht in Nederland
In 2023 had 50% van de Nederlanders van 18 jaar en ouder overgewicht, waarvan15% ernstig overgewicht (obesitas). Overgewicht komt vaker voor bij mannen dan bij vrouwen. Bij ernstig overgewicht is dat andersom: meer vrouwen hebben obesitas dan mannen. Van de volwassen Nederlanders hebben de 50-64 jarigen het vaakst overgewicht en obesitas. Van de kinderen van 4 tot en met 17 jaar oud heeft zo'n 13% overgewicht, van wie 4% ernstig.
Bekijk meer cijfers en feiten over overgewicht op vzinfo.nl.
Risicogroepen
Bepaalde groepen mensen in Nederland hebben vaker overgewicht of obesitas. Dit zijn vooral de volgende groepen:
Mensen met een laag opleidingsniveau vormen de belangrijkste risicogroep. Overgewicht en obesitas komen bij deze groep vaker voor dan bij mensen met een hoog opleidingsniveau. Dit geldt voor zowel mannen als vrouwen.
Lees meer over overgewicht naar opleidingsniveau.
Kinderen en jongeren die geboren zijn buiten Europa (2 tot 25 jaar) hebben vaker overgewicht (23%) dan kinderen en jongeren met een Nederlandse achtergrond (16%). Ook hebben zij vaker ernstig overgewicht (8% vs. 4%) (Jeugdmonitor 2023, CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek)).
Trends
In 1990 had één op de drie Nederlanders van 18 jaar en ouder overgewicht. Sindsdien is het aantal volwassen Nederlanders met overgewicht sterk gestegen tot de helft van alle volwassenen. Het percentage Nederlanders van 18 jaar en ouder met obesitas is sinds 1990 meer dan verdubbeld.
Oorzaken en gevolgen
Bij het ontstaan van overgewicht en obesitas spelen meerdere factoren een rol:
- Persoonsgebonden factoren (bijvoorbeeld leeftijd, geslacht, bloeddruk, genen)
- Leefstijl en gewoonten (bijvoorbeeld voeding, beweging, slaap, stress)
- Leef-, woon- en werkomstandigheden (bijvoorbeeld inkomen, sociaal netwerk, huisvesting)
Vaak gaat het om een optelsom van deze factoren. Denk aan een combinatie van: teveel (aanbod van) ongezond eten, weinig bewegen, een laag inkomen en wonen in een achterstandswijk.
- Gezondheidsproblemen (zowel fysiek als psychisch)
- Hoge zorgkosten en druk op de zorg
- Indirecte maatschappelijke kosten, bijvoorbeeld door ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid
Cijfers en feiten op lokaal niveau
- VZinfo.nl: kaarten met cijfers over overgewicht en obesitas per GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst )-regio en per wijk, buurt en gemeente.
- Waarstaatjegemeente.nl: vergelijk overgewichtcijfers per gemeente met de regio en Nederland.
- Regionale GGD: gemeentelijke (overgewicht)cijfers, inclusief resultaten van de periodieke gezondheidsonderzoeken van de jeugdgezondheidszorg.
Hoe gebruikt u deze cijfers?
U gebruikt de cijfers en feiten om in kaart te brengen hoe het staat met overgewicht in uw gemeente. Ook krijgt u inzicht in de risicofactoren en kunt u prioriteiten stellen en doelgroepen kiezen. Lees meer over het bepalen van prioriteit en doelen bij overgewicht. Om naast overgewicht ook met andere thema’s aan de slag te gaan, is een eerste stap het opstellen van een gezondheidsprofiel.