Inzicht in de huidige situatie is de sleutel voor goed beleid en een goede aanpak. Hoeveel inwoners kampen met problemen rondom armoede of gezondheid? Welke problemen doen zich voor bij welke groepen en in welke levensfase?
Onderzoek wie risico loopt
Inzicht in de situatie kunt u op deze manieren krijgen:
- Gebruik bestaande data, bijvoorbeeld via waarstaatjegemeente.nl, om groepen en huishoudens te identificeren die gevoelig zijn voor armoede en/of schulden. Op de pagina gezondheidsprofiel vindt u nog meer bruikbare bronnen.
- Ga na hoeveel inwoners gebruik maken van gemeentelijke regelingen en hoe ze gestapeld zijn.
- Werk samen met energiebedrijven, woningcorporaties, sociale wijkteams, scholen en zorgverzekeraars om zo vroeg mogelijk mensen met financiële problemen in beeld te krijgen.
- Ga in gesprek met inwoners. Lees bij de succesfactor 'in gesprek met inwoners' meer over hoe u dit kunt doen.
Bepaal de speerpunten voor een samenhangend beleid
Wat gebeurt er in uw gemeente al aan beleid en uitvoering op het gebied van armoede en gezondheid? Waarvoor is op dit moment nog niet voldoende aandacht? Welke bestaande programma’s en maatregelen kunnen versterkt worden door een goede verbinding met andere beleidsdomeinen? Met antwoorden op bovenstaande vragen bepaalt u de speerpunten voor samenhangend beleid.
Als u zich richt op de belangrijkste factoren in de relatie tussen armoede en gezondheid, bereikt u het beste resultaat:
- Verbeter de financiële stabiliteit en het versterk competenties voor het behouden van financiële stabiliteit. Dit vermindert chronische stress. Hulpverlening om van schulden af te komen waarbij ook wordt ingezet op het vergroten van eigen regie is hier een voorbeeld van.
- Verbeter de sociale inclusie, 'iedereen doet mee'. Dit bevordert de mentale gezondheid. Dit kan door bijvoorbeeld het versterken van het sociale netwerk en het verhogen van kansen op werk of maatschappelijke participatie.
- Verbeter de leefstijl en het versterk competenties voor het vasthouden van een gezonde leefstijl, om de mentale en fysieke fitheid te verbeteren en ziektelast en chronische stress tegen te gaan.
Spreek met inwoners
Misschien wel de belangrijkste succesfactor voor het slagen van een lokale aanpak op armoede is het samen ontwikkelen en uitvoeren hiervan met inwoners en ervaringsdeskundigen. Het risico op armoede verschilt per levensfase, waardoor ook de aanpak per groep kan verschillen. U kunt inwoners bijvoorbeeld betrekken bij het stellen van prioriteiten, het maken van een aanpak op maat en het kiezen van interventies en/of het organiseren van activiteiten.
Hoe komt u in gesprek met inwoners met armoede en schuldenproblematiek?
- Leg contacten met kwetsbare inwoners via professionals die de wijk goed kennen. Denk bijvoorbeeld aan wijkteams en welzijnsorganisaties. Hiervoor zijn ook trainingen voor sociale professionals ontwikkeld, zoals een training in het signaleren en begeleiden van financiële problemen in het wijkteam.
- Schakel sleutelfiguren in de wijk in voor contacten met kwetsbare inwoners: de inzet van sleutelfiguren werkt goed bij het ondersteunen van migrantengroepen of bijvoorbeeld statushouders. Sleutelpersonen fungeren als voorlichter in hun eigen gemeenschap en als adviseur voor gemeenten en professionals in zorg en welzijn.
- Zet getrainde ervaringsdeskundigen of ambassadeurs in: Ervaringsdeskundigen werken vaak in het wijkteam en hebben een volwaardige rol in het contact met inwoners