Er zijn enkele interventies die gericht zijn op het verkleinen van het risico op dementie. Daarnaast zijn er ook vele erkende interventies die niet specifiek hierop gericht zijn, maar die door het stimuleren van een gezondere leefstijl wel dit effect hebben. Denk bijvoorbeeld aan interventies op het gebied van stoppen met roken, meer bewegen en verminderen van alcoholgebruik. Of zoek in de databank Effectieve sociale interventies van Movisie (Landelijk Kennisinstituut Sociale Vraagstukken ).
Deze campagne, ontwikkeld door de Universiteit Maastricht en het Alzheimer Centrum Limburg, wil meer bekendheid geven aan het feit dat leefstijl invloed heeft op hart- en vaatziekten, kanker, diabetes, reuma en ook dementie, en dat werken aan gezonde hersenen en een fit lichaam voor iedereen verstandig is. Doel is zoveel mogelijk nieuwe gevallen helpen voorkomen.
De campagne draait om drie leefstijladviezen:
- Blijf nieuwsgierig (heb een doel, een hobby, iets leren, een eigen tuintje)
- Eet gezond (veel groente en fruit, rook niet)
- Beweeg regelmatig (ga wandelen of zwemmen, blijf bezig)
De campagne werd als eerste uitgerold in Limburg. Onder andere de GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst ) West-Brabant en GGD Haaglanden met stichting Transmurale zorg gingen daarna ook aan de slag. Kijk hoe zij dit aanpakken:
Alzheimer Nederland biedt de gratis online training ‘Houd je brein gezond’ aan. Deelnemers aan deze training krijgen e-mails met weetjes en tips, informatie over leefstijlfactoren (voeding, bewegen, stress, slaap) en uitdagingen voor gezonde gewoonten.
Vergelijkbaar met ‘Houd je brein gezond’ is de ‘Hersencoach’ van de Hersenstichting. Dit is eveneens een gratis online training waarbij de deelnemers e-mails krijgen waarin hersenexperts tips en opdrachten geven om de hersenen in conditie te houden. Onderwerpen zijn bijvoorbeeld gezonde voeding, voldoende slaap, regelmatig bewegen en het uitdagen van de hersenen, bijvoorbeeld door nieuwe dingen te leren.
Op de website van de Hersenstichting wordt daarnaast de app (application (app) Application is een kant en klaar programma waarmee digitale apparatuur bepaalde functies kan vervullen. ) ‘Ommetje’ aangeboden. Het idee hierachter is om mensen te motiveren om te bewegen en zo hun hersengezondheid te verbeteren. Via de app kun je ook een wandelcompetitie starten met vrienden, familie of collega’s en worden er ‘hersenfeitjes’ gegeven door hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder. Deze app is meer op één risicofactor gericht (lichamelijke inactiviteit) in tegenstelling tot de eerder genoemde multifactoriële interventies en trainingen.
Studie: FINGER-NL
FINGER (Finnish Geriatric Intervention Study to Prevent Cognitive Impairment and Disability) was de eerste gerandomiseerde, gecontroleerde studie die het effect van een multifactoriële leefstijlinterventie gericht op het voorkomen van cognitieve achteruitgang onderzocht. Deze studie richtte zich op vier leefstijldomeinen (fysieke activiteit, cognitieve training, voedingsadvies, en cardiovasculair risicomanagement) en vond een positief effect van de interventie op het cognitief functioneren van ouderen met een verhoogd risico op cognitieve achteruitgang. In Nederland start FINGER-NL (ca. september 2021). 1206 ouderen met een risico op cognitieve achteruitgang worden gedurende twee jaar opgevolgd. Aan de originele FINGER-studie zijn drie leefstijldomeinen toegevoegd: slaap, stress management en sociale activiteiten.
Initiatieven voor mensen met (beginnende) dementie
Tot slot zijn er al meerdere initiatieven voor mensen met (beginnende) dementie. Deze zijn vooral bedoeld om mensen met dementie zo lang mogelijk mee te laten doen in de samenleving en passende zorg en ondersteuning te geven.
- Dementievriendelijke gemeente - Samen dementievriendelijk
- Dementiebeleid gemeenten - Dementiezorg voor Elkaar
Alzheimer Nederland geeft ook ondersteuning aan gemeenten en schreef een focusbrief voor gemeenten.