Wilt u problematisch drugsgebruik effectief en preventief aanpakken? Werk dan integraal. Dit betekent dat u verschillende maatregelen en interventies in samenhang inzet voor verschillende doelgroepen en hun omgeving.
U kunt integraal werken aan de hand van de volgende 4 pijlers: voorlichting en educatie; signalering, advies en ondersteuning; fysieke en sociale omgeving; en regelgeving en handhaving.
Voorlichting en educatie
Drugsvoorlichting moet u met zorg inzetten. Het kan bij impulsieve niet-gebruikers namelijk nieuwsgierigheid wekken. Ook kunnen niet-gebruikers door voorlichting de indruk krijgen dat gebruik van drugs de norm is. Het is dus belangrijk dat het doel, de doelgroep, en de vorm en inhoud van de communicatie op elkaar afgestemd zijn.
Opvoeders en professionals hebben andere informatie nodig dan jongeren die af en toe drugs gebruiken bij het uitgaan of jongeren die problemen hebben of dreigen te krijgen door drugs.
-
drugspreventie in het onderwijs: Verslavingskunde Nederland en het Trimbos-instituut ontwikkelde hiervoor richtlijnen voor effectieve verslavingspreventie in het onderwijs.
-
informatie voor ouders drugsopvoeding: via helderopvoeden.nl of de Facebook-pagina opvoeding & uitgaan.
-
professionele opvoeders en anderen die met jongeren te maken hebben: e-learnings en cursussen over drugsinformatie en drugspreventie. Instellingen voor verslavingszorg geven hierover advies en voeren bijscholingen uit.
Signalering, advies en ondersteuning
Wilt u op tijd kunnen signaleren? Dan moet u zorgen dat u een goede keten opzet en onderhoudt. Als gemeente heeft u hierin een regisseursrol. Werkzaamheden die daarbij horen zijn onder meer:
- organiseren van informatie-uitwisseling tussen verschillende samenwerkingspartners binnen de regels van de AVG
- bewaken van de uitvoering van de gemaakte afspraken
- faciliteren van kennisopbouw en bijscholing van de samenwerkingspartners op het gebied van signalerings- en verwijsvaardigheden met betrekking tot drugs
- opmerken van knelpunten in de hulp en verwijsmogelijkheden.
-
Sociale wijkteams kunnen een impuls geven aan tijdige signalering en hulp bij problematisch gebruik van alcohol en drugs. Voorwaarde hiervoor is dat de teams kennis en vaardigheden op dit gebied hebben, dat zij contact hebben met verslavingszorg en dat zij de bestaande expertise op het gebied van preventie benutten.
-
Gemeenten kunnen voor de groep chronisch verslaafden speciale voorzieningen treffen om de schade door drugsgebruik te beperken. Dit heet harm reductie Gebruiksruimten, spuitomruil en het voorkomen van infectieziekten onder deze groep zijn voorbeelden hiervan.
-
Instellingen voor verslavingszorg in elke regio bieden deskundigheidsbevordering en trainingen aan voor verschillende beroepsgroepen en kennen het aanbod voor verschillende vormen van hulp, die zij deels ook zelf aanbieden.
Fysieke en sociale omgeving
De inrichting van de fysieke omgeving is van invloed op hoe mensen zich gedragen. Aspecten die een rol spelen:
- manier waarop ouders met hun kind praten over drugs
- reactie van een school op een leerling die problemen heeft door drugs
- communicatie over en de handhaving van huisregels voor drugs op een evenement
- deelname aan activiteiten door jongeren onder invloed in de setting van jongerenwerk
- locaties van coffeeshops in een gemeente
Al deze zaken hebben ongemerkt invloed op de houding van mensen ten opzichte van drugs. De integrale aanpak houdt hier rekening mee.
Regelgeving en handhaving
Organisaties en instellingen zoals scholen en jongerenwerk kunnen aanvullend op landelijke en lokale wetgeving hun eigen huisregels opstellen en zorgen dat deze huisregels worden nageleefd.
Gemeenten hebben een aantal instrumenten in handen om het drugsbeleid met lokale regelgeving te ondersteunen.
-
Invloed Algemene Plaatselijke Verordening (APV Algemene Plaatselijke Verordening (APV) ): kleinschalige drugshandel speelt zich deels af in de openbare ruimte. De gemeente kan daarop invloed uitoefenen via de APV, bijvoorbeeld met samenscholingsverboden en gebiedsverboden.
-
blowverbod op bepaalde plekken in de openbare ruimte: 218 gemeenten (cijfers uit 2018) proberen met een blowverbod het gebruik van cannabis op bepaalde plekken in de openbare ruimte te verbieden. Hierover bestaat discussie omdat drugsgebruik niet verboden is in Nederland.
-
maximum voor het aantal coffeeshops: sommige gemeenten hebben een maximum voor het aantal coffeeshops in hun gemeente vastgelegd. Ook kunnen zij eisen stellen aan de kwaliteit van een coffeeshop en haar personeel.
-
hennepconvenant: door middel van een hennepconvenant kunnen gemeenten de samenwerking die nodig is rond de aanpak van (woon)overlast vormgeven.
Meer informatie
- Trimbos-instituut: Drugs: Monitoring, preventie en harm reduction
- Centrum voor Criminaliteitspreventie en veiligheid: Drugsbeleid
- Rijksverheid.nl: Onderwerp drugs