Een integrale aanpak

Een effectieve preventie van drugsproblemen op lokaal niveau vraagt een integrale aanpak, waarbij zowel rekening wordt gehouden met de gezondheid van de burger en de veiligheid van de samenleving, als met de vraag naar en het aanbod van drugs. Dat betekent dat u zich met collega’s van uiteenlopende beleidsterreinen en partnerorganisaties richt op de verschillende factoren die van invloed zijn op drugsgebruik en -handel. Zo worden verschillende soorten maatregelen en interventies in samenhang ingezet voor diverse doelgroepen en hun omgeving. Om deze aanpak lokaal vorm te geven, kunt u de pijlers voor een integrale aanpak gebruiken.

Als uitgangspunt voor integraal drugsbeleid kan het universele preventiemodel van Reynolds gehanteerd worden, dat bestaat uit 3 beleidspijlers: regelgeving, educatie en handhaving. De pijlers staan deels op zichzelf maar overlappen elkaar ook. Juist in de overlap zien we het integrale preventiebeleid terug. Het preventiemodel van Reynolds is gebaseerd op de systeemtheorie van Holder die duidelijk maakt dat middelengebruik altijd een resultaat is van een combinatie van factoren. De persoon, zijn sociale omgeving, het aanbod en het overheidsbeleid vormen samen een systeem dat uiteindelijk de keuze van de gebruiker bepaalt. Holder laat daarmee zien dat preventie nooit alleen op het individu gericht kan zijn. Het meest succesvol zijn strategieën die vooral de omgeving van de gebruiker beïnvloeden.

Naast het inzetten op de drie pijlers voor universele preventie is het van belang om adequaat te kunnen reageren op problemen die ontstaan bij drugsgebruikers. Het vroegtijdig herkennen van deze problemen en vervolgens de juiste advisering en ondersteuning bieden. Het kan voorkomen dat zwaardere vormen van zorg nodig zijn.

 Figuur: Universele preventiemodel Reynolds

Combineer alcohol- en drugsbeleid

Het combineren van beleid voor verschillende middelen (zoals alcohol en drugs) is een manier om uw preventiebeleid, naast het inzetten op de verschillende pijlers, integraler te maken. Voordelen van het integreren van alcohol- en drugsbeleid zijn bijvoorbeeld:

• Doelgroepen voor drugs- en alcoholbeleid (bijvoorbeeld uitgaanspubliek of scholieren) zullen voor een deel overeenkomen. Het is dan wenselijk samenhang in de activiteiten aan te brengen om eventuele overlap te voorkomen.
• Door op meerdere middelen tegelijk in te zetten kan er een efficiëntievoordeel behaald worden. Zo is een training voor professionals in het herkennen van problematisch middelengebruik doorgaans gericht op zowel alcohol- als drugsproblematiek.

Er zijn echter ook verschillen tussen alcohol- en drugsbeleid, waardoor een gecombineerde aanpak van middelen niet op alle vlakken meerwaarde heeft. Er zijn bijvoorbeeld veel meer mensen die alcohol gebruiken dan mensen die drugs gebruiken. Een massamediale voorlichtingscampagne over alcohol ligt daarmee meer voor de hand dan een campagne die alcohol en drugs samen wil adresseren. Daarnaast zijn er grote verschillen als het gaat om de wetgeving en handhaving, drugs zijn immers illegale middelen. Tot slot vereist het thema drugs een andere manier van communiceren via de media dan bij alcohol het geval is.