GHB (gammahydroxybutyraat (GHB) GHB is middel met een verdovende werking. Het werd vroeger gebruikt als narcosemiddel bij operaties, maar nu als partydrug. )-problematiek in Twenterand
In de gemeente Twenterand was al enige jaren sprake van een groep GHB-gebruikers die niet goed in beeld kwam bij de gemeente. De gemeente vermoedde dat veel van het gebruik en de problematiek zich achter de voordeur afspeelde. Daardoor was het lastig een aanpak in te zetten voor deze mensen.
Aanpak
De eerste stap was het beter in kaart brengen van de groep gebruikers en hun problematiek. Informatie van onder meer hulp- en veiligheidsdiensten, woningbouw en maatschappelijke opvang gaven een beter beeld van aard en omvang van de problemen.
Bevindingen: hardnekkige verslaving bij een relatief beperkte groep gebruikers. Deze groep deed een onevenredig groot appel op de inzet van de ketenpartners, zoals hulpverlening, acute zorg en politie.
De gemeente koos ervoor om voort te borduren op de casusaanpak ontwikkeld door de gemeente Etten-Leur en het NISPA. Wat de gemeente heeft gedaan:
- projectleider aanstellen
- draagvlak creëren bij bestuurders en stakeholders.
Mensen en middelen vrijspelen
Omdat de casusaanpak vrij intensief is en maatwerk vraagt, was het zaak een kerngroep aan te stellen van mensen die flexibel en ad hoc konden schakelen. Dit is het GHB (gammahydroxybutyraat (GHB) GHB is middel met een verdovende werking. Het werd vroeger gebruikt als narcosemiddel bij operaties, maar nu als partydrug. )-casusoverleg. Het GHB-casusoverleg werkt als volgt:
- De gemeente is voorzitter van het GHB-casusoverleg.
- Veldwerker van Tactus Verslavingszorg en de politie sluiten aan bij het overleg.
- Brede schil van stakeholders om het casusoverleg. Deze zorgden indien nodig voor snelle toeleiding naar zorg, woonruimte en andere vormen van ondersteuning.
- Leidinggevenden zorgden voor mandaat voor de leden van het casusoverleg, ook om in geval van nood procedures te kunnen omzeilen of sneller door te kunnen pakken.
Voor de start werden afspraken gemaakt over:
- AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming)
- financiering van de aanpak
- signaleren en aanbrengen van casussen door verschillende ketenpartners
- criteria voor het in behandeling nemen van een casus
- manier van registreren en samenwerken
In het werken met een individuele GHB (gammahydroxybutyraat (GHB) GHB is middel met een verdovende werking. Het werd vroeger gebruikt als narcosemiddel bij operaties, maar nu als partydrug. )-casus bleken verschillende zaken cruciaal:
- motivatie voor verandering
- invloed van het netwerk van de persoon in kwestie
- financiële situatie
- woonsituatie
- daginvulling
Het is daarnaast van groot belang continu in contact te blijven met de personen met GHB-problematiek, ook als er geen stappen worden gezet. Vanuit het op deze manier opgebouwde vertrouwen kon een samenwerkingsrelatie ontstaan om iemand op weg te helpen naar een beter leven.
De opbrengsten van deze aanpak waren:
- kwaliteit van leven voor mensen in een uitzichtloze situatie verbetert
- inzet van de investeringen van de verschillende hulp en zorgdiensten is efficiënter
- aantal meldingen van overlast neemt af
- beter zicht op het netwerk van verslaafde GHB (gammahydroxybutyraat (GHB) GHB is middel met een verdovende werking. Het werd vroeger gebruikt als narcosemiddel bij operaties, maar nu als partydrug. )-gebruikers: de onderlinge contacten, ook buiten de gemeente worden zichtbaar, en beginnende gebruikers komen eerder in beeld
- opgebouwde werkwijze kan ook op termijn ook voor andere problematiek worden ingezet
Meer informatie over de aanpak van GHB (gammahydroxybutyraat (GHB) GHB is middel met een verdovende werking. Het werd vroeger gebruikt als narcosemiddel bij operaties, maar nu als partydrug. )-problematiek in de film GHB-casusoverleg: een effectieve aanpak van GHB-problematiek voor gemeenten op Vimeo en op de GHB-pagina van het Trimbos-instituut.
Jongerenwerk en handhaving bij lachgas in Helmond
De gemeente Helmond constateerde een toename in lachgasgebruik. In samenwerking met de preventieafdeling van Novadic-Kentron (verslavingszorg), het jeugdwerk en het jongerenwerk hebben zij het onderwerp op de politieke agenda gezet en de handhavers geadviseerd bij hun contacten met jongeren die lachgas gebruiken.
Aanpak
De gemeente startte een inzamelactie van de lachgaspatronen. Op deze manier wilden zij het gebruik en mogelijke gebruikersgroepen in kaart brengen.
Lachgaspatronen zijn metalen tubes ter grootte van een vinger waarin het gas is opgeslagen. Jongeren laten deze patronen na gebruik meestal achter op de plaatsen in de openbare ruimte waar zij het lachgas gebruiken. Deze vindplaatsen zijn dus een indicatie waar de gemeente of hulpverleners contact kunnen leggen met jongeren die lachgas gebruiken.
De handhavers die verantwoordelijk zijn voor controle op naleving vonden lachgas een lastig onderwerp. Wanneer ze met jongeren in gesprek gaan over lachgas horen ze: ‘het is toch legaal’ of ’ik doe toch niets verkeerd’.
Ook vinden ze het lastig om op een goede manier informatie met jongeren te delen over lachgas.
Novadic-Kentron verzorgde samen met het jongerenwerk een tweedelige training voor handhavers. In het eerste deel bespraken zij:
- wat lachgas is
- wie de gebruikers zijn
- wat de effecten en risico’s zijn.
In het tweede deel is ingegaan op straatcultuur en leerden de handhavers methoden om hier mee om te gaan. Zoals:
- maak contact
- vraag welke effecten of bijwerkingen jongeren ervaren van lachgas
link deze effecten of bijwerkingen eventueel aan mogelijke gezondheidsrisico’s - wees voorzichtig met waarschuwen
Speciale aandacht was er voor lachgas in het verkeer omdat daarmee anderen in gevaar gebracht kunnen worden.
Lees meer in de vernieuwde Handreiking Lachgas: van zorgen naar acties – Update 2021.