Het landelijke drugsbeleid richt zich op het voorkomen van het gebruik van drugs en het beperken van de schade voor de gebruiker en zijn omgeving. Het landelijke beleid biedt kaders voor het gemeentelijke beleid.
 

Uitgangspunten landelijk drugsbeleid

De belangrijkste pijlers van het drugsbeleid van VWS zijn: 

  • drugsgebruik voorkomen 
  • gezondheidsschade voorkomen
  • vroegsignalering en kortdurende interventies 
  • adequate behandeling bij drugsverslaving
  • gezondheidsschade beperken (‘harm reduction’) 

 

Opiumwet

De Opiumwet stelt de import, export, productie, teelt, de handel en het in bezit hebben van drugs strafbaar. Gebruik van drugs is in Nederland dus niet strafbaar. De overheid wil er hiermee voor zorgen dat mensen die door drugsgebruik in de problemen komen zich vrij voelen om hulp te zoeken.

De Opiumlijst maakt onderscheid in harddrugs en softdrugs. Harddrugs zijn bijvoorbeeld ecstasy, cocaïne en amfetamine. Deze staan op Lijst 1 van de Opiumwet. Op lijst 2 staan softdrugs, drugs die minder schadelijk zijn voor de volksgezondheid.

 

Gedoogbeleid: verkoop van softdrugs in coffeeshops

De verkoop van cannabis in coffeeshops wordt in Nederland onder strikte voorwaarden gedoogd. 
De coffeeshophouder is verantwoordelijk voor de controle op leeftijd en nationaliteit. Als gemeente bepaalt u zelf of u coffeeshops in uw gemeente toelaat, en hoeveel. Ook kunt u, naast de AHOJ-GI criteria die in de Aanwijzing Opiumwet (artikel pre-opsporing, lid 1) zijn vastgelegd, aanvullende eisen stellen. 

Een knelpunt bij het coffeeshopbeleid is dat de verkoop gedoogd wordt, maar dat de productie van cannabis en het bevoorraden van de coffeeshops verboden is. Daarom start Nederland in 2023 met het Experiment gesloten coffeeshopketen, ook bekend als het Wietexperiment. Het doel is om te kijken of en hoe telers op kwaliteit gecontroleerde cannabis legaal aan coffeeshops kunnen leveren. Daarnaast wil het kabinet bekijken wat de effecten van het experiment zijn op bijvoorbeeld de criminaliteit en de volksgezondheid.

 

Overige wetgeving en afspraken    


Wegenverkeerswet

De Wegenverkeerswet verbiedt rijden onder invloed van stoffen die de rijvaardigheid beïnvloeden. Dat geldt voor middelen uit de Opiumwet maar ook voor veel geneesmiddelen. 

Verbod op lachgas

Lachgas wordt gebruikt in onder meer de voedsel- en auto-industrie. Maar het wordt ook steeds vaker gebruikt als drug. Dat is gevaarlijk, vooral bij veelvuldig gebruik. De productie en verkoop van lachgas voor recreatieve doeleinden is dan ook sinds 1 januari 2023 verboden. 

Meer informatie

  • Kamerbrief over het Experiment Gesloten Coffeeshopketen. Minister Kuipers (VWS Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport)) en minister Yeşilgöz-Zegerius (JenV) informeren de Tweede Kamer onder meer over het uitstel van de start van het experiment naar 2024.
     
  • Kamerbrief aanpak drugspreventie. Staatssecretaris Van Ooijen (VWS) beschrijft in de Kamerbrief van 7 juli 2022 zijn inzet voor het voorkomen en verminderen van drugsgebruik. Hij verwijst naar aanpakken voor verschillenede settingen en soorten drugs. Ook kondigt hij het instellen van een Nationaal Rapporteur Verslavingen aan en het weer operationeel worden van LADIS, waarmee actuele cijfers over de aard en omvang van de hulpvraag naar verslavingszorg weer beschikbaar komen.
     
  • Kamerbrief over Voortgang drugspreventie: 
    Met de Kamerbrief van 16 november 2021 licht staatssecretaris Paul Blokhuis voortgang toe op het gebied van drugspreventie, onder meer over mogelijkheden voor interventies om het eerste drugsgebruik tegen te gaan, informatie voor gemeenten over lachgas en nieuwe digitale editie van de Nationale Drugsmonitor 2021.
     
  • Kamerbrief stand van zaken drugspreventie:
    In de kamerbrief van 9 maart 2021 beschrijft staatssecretaris Blokhuis ontwikkelingen op het gebied van drugsgebruik en deelt hij verschillende rapporten met de kamer. Onder andere met betrekking tot nieuwe cijfers, 3-MMC, de effecten van corona.