In Nederland zijn de regels voor de verkoop van alcohol vastgelegd in de Alcoholwet. Deze wet is een volksgezondheidswet en die heeft als doel om schade door alcoholmisbruik tegen te gaan. Ook moet de wet overlast door alcohol verminderen.

 

Alcoholwet 

Voor gemeenten zijn er een aantal belangrijke lokale taken vastgelegd in de Alcoholwet:

  • Vergunningverlening. Dit regelt wie waar alcoholhoudende dranken mag verkopen. Dit beperkt de verkoopplekken van alcohol.

  • Toezicht op de naleving van de wet. De twee belangrijkste onderdelen hiervan zijn het toezicht op de naleving van de leeftijdsgrens van 18 jaar voor de verkoop van alcohol en het toezicht op het verbod om mensen die dronken zijn toe te laten tot bijvoorbeeld het café, de slijterij of het terras. Ook is het voor jongeren onder de 18 jaar verboden om alcohol bij zich te hebben op publiek toegankelijke plaatsen. Verder is het strafbaar om alcohol door te geven aan een minderjarige.  Uitzondering is er voor 16- en 17-jarige testkopers in het kader van toezicht en voor 14- en 15-jarige vmbo Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) (Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) )-leerlingen in het kader van een horecastage. 

  • Vierjaarlijks evalueren en schrijven van een preventie- en handhavingsplan alcohol door gemeenten. Dit plan moet beleid bevatten om alcoholgebruik onder (vooral) jongeren te voorkomen, en de handhaving van de Alcoholwet. 

Daarnaast bevat de Alcoholwet een aantal onderdelen die gemeenten bij verordening kunnen regelen, namelijk:

  • Het verhogen van de minimale vloeroppervlakte-eisen voor horeca- en slijterijbedrijven.
  • Het mogelijk maken voor slijters om proeverijen te organiseren.
  • Het eisen van de aanwezigheid van iemand met een diploma sociale hygiëne op een vervoermiddel waar bedrijfsmatig alcohol wordt geschonken, zoals een bierfiets.
  • Het beperken of verbieden van de verkoop van alcohol en 'happy hours'.
  • Het aanwijzen van een alcoholoverlastgebied wanneer sprake is van ernstige overlast of verstoring van de openbare orde.

Blurring met alcohol is wettelijk niet toegestaan. Ook vanuit gezondheidsoogpunt is blurring geen goed idee. Niet- drinken is makkelijker in een omgeving die deze keuze ondersteunt. Dat geldt voor iedereen,  maar vooral voor jongeren en mensen die het moeilijk vinden om nee te zeggen tegen alcohol. Bovendien geeft een alcoholvrije omgeving impliciet de boodschap mee dat alcohol er niet (altijd) bij hoort. Lees meer over blurring via het Expertisecentrum Alcohol. 

 

Overige wetgeving en afspraken

GALA en alcohol

In het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) zijn doelen opgenomen om het alcoholgebruik onder jongeren te voorkomen, de leeftijdsgrens op alcohol beter na te leven en om alcoholproblematiek vroeger te signaleren. Dit wordt gedaan door:

  • Vroeg te beginnen met alcoholpreventie. Veel jongeren beginnen nog steeds o jonge leeftijd met drinken. Om dit te voorkomen kunnen gemeenten met de aanpak Opgroeien in een Kansrijke Omgeving aan de slag gaan. 
  • Verbeteren van de kennis over het toezicht en naleving van de leeftijdsgrens. Gemeenten kunnen hiervoor gebruik maken van de Handreiking toezicht op de Alcoholwet.
  • Gemeenten worden gestimuleerd om een netwerksamenwerking op te stellen rondom vroegsignalering alcoholproblematiek. In dit netwerk worden in ieder geval de GGD Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst ) en de instelling voor verslavingszorg opgenomen.

Een van de doelen van het Nationaal Preventieakkoord is het voorkomen van problematisch alcoholgebruik. Doelstellingen zijn:

  • Verminderen van alcoholgebruik bij zwangerschap: Verloskundigen kunnen hiervoor onder andere de e-learning Alcoholvrije Start volgen.

  • Verminderen van alcoholgebruik onder minderjarigen: Onder andere via het programma Helder op School en de NIX18-campagne.

  • Aanpakken overmatig en zwaar drinken: Stichting Positieve Leefstijl en KBO-PCOB zetten IkPas/40 dagen geen druppel voort. Deze stichting draagt op deze manier bij aan normverandering en bewustwording van problematisch drinkgedrag. 

  • Verminderen bingedrinken: het voorkomen of verminderen van  in korte tijd veel drinken.  

  • Alcoholverslaving en alcoholmisbruik tegengaan: Het landelijke samenwerkingsverband Vroegsignalering Alcoholproblematiek (SVA) is hiervoor opgericht. 

Lees meer over het Nationaal Preventieakkoord op de website van de Rijksoverheid.

Het Wetboek van Strafrecht legt een aantal zaken met betrekking tot alcohol vast, namelijk: 

  • Openbare dronkenschap (strafbaar);
  • Verkoop van drank of het toedienen ervan aan dronken personen (verbod);
  • Dronken voeren van kinderen onder de 18 jaar (verbod);
  • Iemand onder geweld of bedreiging alcohol laten drinken (verbod).

De Mediawet verbiedt alcoholreclame op radio en televisie tussen 6.00 uur ’s morgens en 21.00 uur ’s avonds. Ook is productplaatsing (sluikreclame) voor alcoholhoudende drank verboden tijdens dit tijdslot.

De Wegenverkeerswet stelt dat bestuurders niet meer dan 0,5 promille alcohol in hun bloed mogen hebben. Voor beginnende bestuurders (minder dan 5 jaar een rijbewijs) ligt deze grens op 0,2 promille.

In Nederland wordt alcoholreclame grotendeels gereguleerd door middel van zelfregulering door de alcoholindustrie. De Stichting Verantwoorde Alcoholconsumptie (STIVA) is een samenwerkingsverband van drankproducenten en -importeurs. De STIVA beheert de Reclamecode voor Alcoholhoudende Dranken (RVA). In deze code zijn regels voor alcoholreclame opgenomen uit de Europese Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten (Richtlijn 2010/13/EU Europese unie (Europese unie)).

Het opstellen van de Reclamecode voor Alcoholvrije Varianten van en Alcoholhoudende dranken (RvAVA) is een afspraak uit het Nationaal Preventieakkoord Problematisch Alcoholgebruik. In de code is onder andere vastgelegd dat je reclame voor alcoholvrije varianten van alcoholhoudende dranken niet mag richten  op jongeren onder de 18 jaar en dat reclame voor alcoholarm bier zich niet richt  op zwangere vrouwen. Ook mag er geen actieve verkeersdeelname in beeld komen.

 

 

 

Meer informatie