Wilt u op lokaal niveau aan de slag met het bevorderen van seksuele gezondheid? Dan is het belangrijk om te bepalen op welke doelgroepen u zich wilt richten. En welk gedrag u wilt aanpakken.
 

Samenwerken met andere sectoren

Verbind de aanpak van seksuele gezondheidsproblemen met de aanpak van andere gezondheidsthema’s en beleidssectoren. Hierdoor kunt u meer gezondheidswinst behalen in uw gemeente. Relevante thema’s voor seksuele gezondheid zijn onder andere:

Wat bereikt u?

  • minder zorg nodig door ziekte en sterfgevallen (bijvoorbeeld babysterfte) of problemen rondom onvruchtbaarheid als gevolg van een soa Seksueel overdraagbare aandoeningen (Seksueel overdraagbare aandoeningen) en voor mensen die moeten leven met een chronische soa zoals hiv humaan immunodeficiëntievirus (humaan immunodeficiëntievirus)
  • minder ondersteuning nodig door vermindering van psychosociale klachten 
  • minder inzet van gemeentevoorzieningen door minder schooluitval en arbeidsuitval
  • vergroting van de sociale veiligheid en minder kosten politie en justitie (bijvoorbeeld bij preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag in de openbare ruimte of het uitgaansleven)
  • minder kosten voor zorg, welzijn, opvoedingsondersteuning en maatschappelijke opvang
  • een grotere kans op het ontwikkelen van seksueel gezonde ontwikkeling van opgroeiende jeugd
  • ouders die bewust kiezen om kinderen te krijgen en meer kansen op een gezonde en veilige ontwikkeling van kinderen
  • verkleining van gezondheidsverschillen

 

Doelen bepalen

Sluit aan bij de update van het Nationaal actieplan soa’s, hiv en seksuele gezondheid van het RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu). Een aantal doelstellingen hieruit:

  • Een integrale aanpak van seksuele vorming, preventie van soa en hiv, terugdringen ongewenste zwangerschappen en voorkomen en verminderen van seksueel geweld.
  • Meer kinderen, jongeren en volwassenen, waaronder kwetsbare groepen, weten betrouwbare online informatie te vinden over seksuele gezondheid in brede zin.
  • Burgers zijn bekend met de opties voor soa-preventie en zorg en kunnen kiezen uit aanbod voor mensen die minder gezondheidsvaardig zijn en/of in kwetsbare omstandigheden verkeren.
  • Het aantal nieuwe hiv-infecties en het aantal doden door aids Acquired immune deficiency syndrome (aids) (Acquired immune deficiency syndrome (aids)) is nul in 2027.
  • Het aantal onbedoelde en het aantal ongewenste zwangerschappen is gedaald.
  • Seksuele grensoverschrijding en seksueel geweld is gedaald.
  • Seksuele vorming en respectvolle omgang (wensen, grenzen en consent) wordt structureel en in doorlopende leerlijn aangeboden in het onderwijs.

 

Voorbeelden van doelen:

  • Meer jongeren maken seksueel gezonde keuzes:  'Praktisch opgeleide jongeren krijgen adequate kennis, houding en vaardigheden om veilige, prettige en gewenste seksuele contacten met consent aan te gaan.'
  • 'In het vmbo Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo) (Voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo)) en het jongerenwerk worden erkende interventies ingezet om de seksuele gezondheid in de komende vier jaar te bevorderen.'
  • 'Jongvolwassen asielzoekers uit met name Syrië, Somalië, Eritrea, Afghanistan en Irak krijgen in het asielzoekerscentrum informatie over seksuele risico’s en seksueel gezonde gedrag. Zij weten hoe zij veilig kunnen vrijen, respectvolle relaties kunnen aangaan, geboortes kunnen plannen of uitstellen en waar zij hulp kunnen krijgen bij seksuele problemen.'
  • 'Meer mensen die risico lopen op soa Seksueel overdraagbare aandoeningen (Seksueel overdraagbare aandoeningen) maken gebruik van informatie, preventie en zorg in de gemeente.'
  • Daling van het aantal infecties met syfilis, gonorroe, hepatitis B en hepatitis C: 'De seksuele gezondheid van jongeren/mannen die seks hebben met mannen/sekswerkers neemt toe.'
  • 'Condoomgebruik onder seksueel actieve jongeren neemt toe.'
  • 'Over X jaar is het aantal nieuwe hiv humaan immunodeficiëntievirus (humaan immunodeficiëntievirus)-diagnoses in de gemeente 0.'
  • 'Over vier jaar is het aantal ongewenste (tiener)zwangerschappen en het aantal jonge tienermoeders onder vrouwen in wijk X en Y met x% gedaald.'
  • 'Mensen in de vruchtbare leeftijd die leven in kwetsbare omstandigheden worden in de gemeente pro-actief begeleid om een bewuste en geïnformeerde keuze te kunnen maken bij kinderwens via het programma Nu Niet Zwanger.'
  • 'Jongeren kunnen bij de politie aangifte doen van seksueel geweld of grensoverschrijdend seksueel gedrag in de eigen regio. De politie houdt de komende drie jaar een aparte registratie bij van seksuele grensoverschrijding in deze leeftijdsgroep.'
  • 'Hulpverleners, docenten en ouders signaleren tijdig wanneer er sprake is van seksuele grensoverschrijding bij jongeren. Bovendien weten zij waar ze jongeren naartoe kunnen verwijzen.'
  • 'Professionals in de zorg, het jongerenwerk, bij politie en justitie zijn bijgeschoold in preventie en aanpak van seksuele grensoverschrijding en seksueel geweld.'
  • 'De gemeente sluit aan bij landelijke voorlichtingscampagnes en bewustwordingsinitiatieven (bijvoorbeeld Wereld Aids Dag, Paarse Vrijdag, Ben je oké?, Wereld Anticonceptiedag, Safe Abortion Day).'
  • 'De gemeente communiceert actief naar inwoners wat het beleid is op seksuele gezondheid, welke acties ze onderneemt en hoe inwoners daarbij aan kunnen sluiten.'
  • 'De gemeente ondersteunt initiatieven van inwoners, gemeenschappen en professionals om de seksuele gezondheid te verhogen en preventie van soa Seksueel overdraagbare aandoeningen (Seksueel overdraagbare aandoeningen), hiv humaan immunodeficiëntievirus (humaan immunodeficiëntievirus), seksueel geweld en ongewenste zwangerschappen tegen te gaan.'

GALA en kansen voor seksuele gezondheid

Het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) biedt de mogelijkheid om aandacht voor seksuele gezondheid te integreren in de lokale GALA-aanpak. Voorbeelden:

Verschillende doelgroepen hebben behoefte aan meer informatie. Bijvoorbeeld in het praktijkgerichte onderwijs. Organiseer voorlichting voor specifieke groepen, zoals nieuwkomers. En neem bij een wijk- of buurtgerichte aanpak van gezondheid, juist ook seksuele gezondheid mee.

Verbind seksuele gezondheid aan maatregelen gericht op het voorkomen en verminderen van middelengebruik. Denk hierbij aan verwijzingen en samenwerking om risicogedrag te voorkomen.

Stimuleer respectvolle omgangsvormen (in brede zin), het herkennen van grensoverschrijdend gedrag en het aanspreken van elkaar in situaties van grensoverschrijding. Doe dit bijvoorbeeld bij sport- en uitgaansgelegenheden. Een voorbeeld is de campagne Ben je oké?