Benieuwd welke kennis beschikbaar is en welke bronnen uw gemeente kan raadplegen om te werken aan de doelen binnen het GALA en Sportakkoord II? Op deze pagina is alle beschikbare kennis en zijn bronnen binnen het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) en de landelijke kennisinstituten verzameld.
Doelen binnen het GALA
Binnen het GALA zijn gemeenschappelijke doelen opgesteld om te werken aan gezond en actief leven, onderschreven door het ministerie van VWS (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport), gemeenten, GGD (Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst)'en en zorgverzekeraars. Hieronder vindt u alle doelen en de daarbij beschikbare kennis en informatiebronnen die u kunt raadplegen om aan deze doelen te werken.
Gemeenten ontwikkelen een lokale aanpak voor het terugdringen van gezondheidsachterstanden om kwetsbare groepen te bereiken. Dit begint al bij de eerste duizend dagen van een kind, want die zijn in grote mate bepalend voor de gezondheid op latere leeftijd. Daarom is een kansrijke start voor elk kind onbetwist een noodzakelijke voorwaarde voor een gezond leven.
Gezondheidsachterstanden
- Gezondheidsverschillen
- Armoede, schulden en gezondheid
- https://www.pharos.nl/spuk-regeling/
- Handreiking bevordering mentale gezondheid jeugd - Pharos
- https://www.gezondin.nu/
- Kennisdossier 'Cultuur en gezondheid' - LKCA
- Een inclusief SPUK-plan: tekstsuggesties voor gemeenten
- Terugdringen gezondheidsachterstanden – Tools en Instrumenten – Kenniscentrum Sport en bewegen
Kansrijke Start
Een gezonde fysieke omgeving is van belang om gezond en actief leven te bevorderen, nu en in de toekomst. Gemeenten spelen een belangrijke rol bij de inrichting hiervan, zo zorgen zij de inzet van gezondheidskundige kennis bij hun besluitvorming.
- Leefomgeving
- Home | Gezonde Leefomgeving
- Gezonde leefomgeving | ZonMw
- Position-paper-Samenwerken-aan-de-gezonde-leefomgeving.pdf (vng.nl)
- Leefomgeving – Tools en Instrumenten – Kenniscentrum Sport en Bewegen
- Groen en gezondheid - Alles is gezondheid
- Gezonde voeding in gemeentebeleid: draag bij aan gelijke kansen | Voedingscentrum
- Jogg-aanpak
- Werkwijze voor gezondere en duurzamere eetomgevingen in de gemeente - Voedingscentrum
- Kennissynthese Gezonde leefomgeving in kwetsbare wijken (zonmw.nl)
Het versterken van de sociale basis gaat over het omzien naar elkaar in de wijken, buurten en dorpen. Maar ook over het autonoom kunnen leiden van het leven met eigen regie en een netwerk vanuit die basis. Gemeenten faciliteren een sterke lokale sociale basis met een sterke sociale samenhang en laagdrempelige toegankelijke voorzieningen waar mensen op elkaar kunnen terugvallen en meedoen in de samenleving.
Versterken sociale basis
- Versterken sociale basis | Movisie
- Zo zet je als gemeente cultuurbeoefening in en dit levert het op - LKCA
- Versterken sociale basis – Tools en Instrumenten – Kenniscentrum Sport en Bewegen
Mantelzorg
Eén tegen Eenzaamheid
Welzijn op recept
De recente cijfers over roken, overgewicht, alcoholgebruik, bewegen en mentale gezondheid onder volwassenen en kinderen onderstrepen de urgentie om blijvend in te zeten op de doelen van het Nationaal Preventieakkoord en het bevorderen van een integrale aanpak van een gezonde leefstijl in een gezonde leefomgeving. Met de afspraken in het GALA kan nadere uitvoering worden gegeven aan enkele specifieke onderwerpen uit het preventieakkoord en sportakkoord II.
Aanpak overgewicht en obesitas
- Overgewicht | Loketgezondleven.nl
- Kind naar Gezonder Gewicht — Samenwerken aan ondersteuning en zorg
- JOGG — Samen maken we gezond gewoon
- Ketenaanpak Overgewicht en Obesitas Volwassenen | Partnerschap Overgewicht Nederland
- Gecombineerde leefstijlinterventie | Loketgezondleven.nl
- Gezonde voeding in gemeentebeleid: draag bij aan gelijke kansen | Voedingscentrum
- Aanpak overgewicht en obesitas – Tools en Instrumenten – Kenniscentrum Sport en Bewegen
- Werkwijze voor gezondere en duurzamere eetomgevingen in de gemeente - Voedingscentrum
OKO - Opgroeien in een kansrijke omgeving
- Opgroeien in een Kansrijke Omgeving - Trimbos-instituut
- OKO en de Brede SPUK-regeling - Trimbos-instituut
Vroegsignalering alcoholproblematiek
- Alcohol | Loketgezondleven.nl
- Alcohol: onderzoek en preventie - Trimbos-instituut
- SVA | Samenwerkingsverband Vroegsignalering Alcoholproblematiek
Roken en Drugs
- Roken | Loketgezondleven.nl
- Tabaksontmoediging en stoppen met roken - Trimbos-instituut
- Drugs | Loketgezondleven.nl
- Drugs: monitoring, preventie en harm reduction - Trimbos-instituut
Sport & Bewegen
- Sport en bewegen | Loketgezondleven.nl
- Kenniscentrum Sport en Bewegen: Hoe maak ik gebruik van de brede SPUK-regeling?
Seksuele Gezondheid
Mentale gezondheid en weerbaarheid zijn belangrijke voorwaarden om gezond te leven en gezond op te groeien. Gemeenten worden gestimuleerd mentale gezondheid te integreren in hun bredere aanpak gezondheid.
- Mentale gezondheid | Loketgezondleven.nl
- Mentale gezondheid & preventie - Trimbos-instituut
- Meerjarenprogramma Depressiepreventie - Trimbos-instituut
- Onderzoek naar mentale gezondheid | ZonMw ggz
- www.trimbos.nl/expertisecentrum-mentale-gezondheid/
- Welbevinden op School - Trimbos-instituut
- Lokaal beleid gericht op welbevinden | Nederlands Jeugdinstituut
- Mentale gezondheid – Tools en Instrumenten – Kenniscentrum Sport en bewegen
Artikel 5a van de Wpg (Wet publieke gezondheid ) geeft gemeenten opdracht om zorg te dragen voor de uitvoering van de ouderengezondheidszorg. Door de vergrijzing wordt het steeds belangrijker hoe hier invulling aan gegeven wordt. Vitaal ouder worden gaat over lichamelijke vitaliteit, waar voldoende bewegen en goede voeding aan bijdragen. Maar ook over vitaal blijven op sociaal en mentaal gebied, met een sociaal netwerk waar je deel van uitmaakt en door activiteiten te ondernemen waardoor je je zinvol voelt. Het gaat erom dat mensen, samen met hun naasten, in regie blijven over hun eigen leven.
Voor een domeinoverstijgende inzet is samenwerking nodig. Zowel lokaal als regionaal. En niet alleen binnen het gemeentelijk domein en het zorgdomein (zoals huisarts, wijkverpleegkundige) op lokaal niveau, maar ook tussen gemeenten en met het zorgdomein op regionaal niveau (zoals zorgverzekeraars). Daarnaast is voor een landelijk dekkend aanbod voor de ketenaanpakken van belang dat gemeenten en zorgverzekeraars op regionaal niveau afspraken maken, die op lokaal niveau tot uitvoering komen.
Domeinoverstijgende inzet vanuit een regionale preventieinfrastructuur:
- Aanpak Gezonde Gemeente | Loketgezondleven.nl
- Werk samen met andere domeinen en sectoren | Loketgezondleven.nl
- Jogg-aanpak
V
Vijf ketenaanpakken
In het GALA zijn afspraken gemaakt om - uiteindelijk - te komen tot een landelijk dekkend aanbod van vijf ketenaanpakken. Hierover dienen gemeenten en zorgverzekeraars op regionaal niveau afspraken te maken, die op lokaal niveau tot uitvoering komen. Hieronder vindt u deze vijf ketenaanpakken en doorververwijzingen naar meer informatie. Er wordt gewerkt aan handreikingen voor de verschillende ketenaanpakken. Indien beschikbaar zijn deze opgenomen.
Doelen binnen het Sportakkoord II
De zes doelen van het Sportakkoord II - Sport versterkt zijn:
- Inclusie en diversiteit in de sport vergroten
- Sociale veilige sport creëren
- Vitale aanbieders: vergroten van de kwaliteit, veiligheid en toegankelijkheid van het sportaanbod
- Vaardig in bewegen: een leven lang sporten en bewegen oor ieder kind en iedere jongere
- Ruimte voor sport en bewegen: een toekomstbestendige sportinfrastructuur
- Maatschappelijke waarde van topsport optimaliseren
Hieronder staan twee onderdelen uit de brede SPUK om aan de doelstellingen van Sportakkoord II te werken.
Meer informatie over het vertalen van het landelijke sportakkoord naar een lokaal sportakkoord, en cijfers en feiten over sport en bewegen, vindt u bij deze bronnen:
- Aan de slag met het sportakkoord I Sportakkoord.nl
- Vereniging Sport en Gemeenten » Sportakkoord II, Combinatiefuncties, GALA en Brede Spuk
- Sportakkoord - NOCNSF
- Sportakkoord - Ondernemende_Sportaanbieders (ondernemendesportaanbieders.nl)
- Sport en bewegen | Loketgezondleven.nl
- Feiten en cijfers over sport en bewegen | Sport en bewegen in cijfers
- Lokaal sportakkoord – Tools en Instrumenten – Kenniscentrum Sport en Bewegen
Meer informatie over de BCR (Brede Regeling Combinatiefuncties) vindt u bij deze bronnen: